Solidarność to jedność serc i umysłów – 40 lat sztafety pokoleń.
Definicja solidarności mówi o poczuciu wspólnoty i współodpowiedzialności wynikającej ze zgodności poglądów oraz dążeń do wolności. Doskonałym jej przykładem są wydarzenia, które miały miejsce w lipcu i sierpniu 1980 roku. To one dały początek wielkiemu ogólnopolskiemu ruchowi robotniczemu, który przyczynił się do zmian systemu w Polsce i przemian w państwach byłego bloku ZSRS – Niezależnemu Samorządowemu Związkowi Zawodowemu Solidarność. Solidarność roku 1980 to przede wszystkim historia ludzi, którzy mieli odwagę zaprotestować i wziąć odpowiedzialność za los swój i swoich rodzin, a także za przyszłość kolejnych pokoleń. To również walka o godność i poczucie braterstwa z innymi ludźmi. Solidarność 1980 roku dała społeczeństwu siłę, wiarę i jedność.
W tym roku obchodzimy 40. rocznicę powstania NSZZ Solidarność, który we współczesnej historii odegrał ogromną i niepodważalną rolę. Chcąc uczcić ten wyjątkowy jubileusz zwracamy się do osób, które brały udział w strajku z prośbą o podzielenie się z nami swoją historią Solidarności. Chodzi o krótkie opisanie swoich działań, wydarzeń związanych ze strajkiem, które najbardziej zapadły im w pamięci czy też opisanie atmosfery wówczas panującej. Mając świadomość, że wydarzenia sierpniowe wpływały na całe rodziny, zachęcamy do podzielenia się swoimi wspomnieniami bliskich osób strajkujących. Proponujemy również zaangażować najmłodsze pokolenie do wykonania prac plastycznych z motywem przewodnim logo Solidarności oraz przysłanie zdjęć. Przekazane wspomnienia i materiały zostaną umieszczone na naszej stronie internetowej jako świadectwo sierpniowych strajków w Szczecinie roku 1980 oraz posłużą do przygotowania biuletynu.
Poniżej szczegóły dotyczące wydarzenia:
- Termin rozpoczęcia: 01.06.2020 r.
- Termin zakończenia: 30.08.2020 r.
- Sposób przesyłania prac: elektronicznie pod adres kontakt@polskiewartosci.pl oraz listownie pod adres Fundacja Polskich Wartości, Przecław 58A/6, 72-005 Przecław z dopiskiem 40. rocznica NSZZ Solidarność.
Jednocześnie informujemy, że szczegóły dotyczące etapów wydarzenia będą na bieżąco umieszczane na stronie internetowej www.polskiewartosci.pl.
Rys historyczny
Erę Solidarności rozpoczęły lipcowe strajki w Lublinie i Świdniku, których główną przyczyną była podwyżka cen żywności i niezadowolenie robotników z warunków pracy i przywilejów grupy rządzącej, zakończone 20 lipca podpisaniem porozumienia. W tym okresie również niektóre zakłady pracy w Szczecinie przygotowywały się do strajków, ostatecznie jednak do nich nie doszło. Intensyfikacja tych działań nastąpiła w sierpniu. 14 sierpnia w Stoczni Gdańskiej rozpoczął się strajk, którego głównymi postulatami było m.in. przywrócenie zwolnionej Anny Walentynowicz do pracy, podwyżka wynagrodzenia, budowa pomnika ofiar Grudnia 1970 roku czy zapewnienie bezpieczeństwa strajkującym. Do strajku zaczęły przyłączać się inne zakłady pracy. Miał on również poparcie wśród zwykłych ludzi. Jednak w samej Stoczni Gdańskiej 16 sierpnia zawarto porozumienie, w którym postulaty zostały częściowo spełnione, w związku z czym Komitet Strajkowy postanowił zakończyć strajk. Nie doszło jednak do tego, a na wniosek strajkujących zakładów pracy i działaczy ze Stoczni Gdańskiej, ogłoszono strajk solidarnościowy ze strajkującymi zakładami. W ten sposób powstał Międzyzakładowy Komitet Strajkowy.
Do strajku przyłączają się kolejne zakłady pracy z Wybrzeża. Następuje przygotowanie i uzgadniane postulatów. Było ich 21. Pierwszy z nich dotyczył utworzenia wolnych związków zawodowych, następnie przestrzegania prawa do wolności, poprawy warunków bytowych społeczeństwa i ograniczenia przywilejów władzy. W Szczecinie pierwsze sygnały o przyłączeniu się do strajku pojawiają się 15 sierpnia, kiedy to w Przedsiębiorstwie Trasportowo-Sprzętowym Budownictwa oddział II Transbud-Szczecin i Stoczni Szczecińskiej następuje „nieuzasadniona przerwa w pracy”. Ostatecznie jednak Szczecin przyłącza się do strajku 18 sierpnia. Strajki zaczynają się w Stoczni Remontowej Parnica i Stoczni Szczecińskiej, następnie częściowo w Porcie, który 19 sierpnia strajkuje już cały. Wysunięto 36 postulatów, wśród których znalazło się utworzeniu wolnych związków zawodowych, gwarancja ustawowego prawa do strajku, zaprzestanie prześladowania działaczy opozycji, budowa pomnika ofiary Grudnia 70 roku w Szczecinie i postulaty ekonomiczne. Do strajku przyłączyły się kolejne zakłady – w regionie strajkowało ich ponad 300. 27 sierpnia rozpoczął się strajk w kopalni Manifest Lipcowy, który miał charakter solidarnościowy ze strajkującymi załogami ze Szczecina i Gdańska.
Strajk szybko się rozrastał na cały kraj, a 30 sierpnia strajkowało już 28 kopalń i 28 innych zakładów pracy. Do postulatów gdańskich górnicy dołączyli swoje (12) między innymi o wprowadzenie wolnych sobót i niedziel czy uznanie pylicy za chorobę zawodową. Strajkowało ok. 700 zakładów w całej Polsce, strajkujący mieli poparcie Kościoła i społeczeństwa. Pierwsze porozumienie z rządem zostało podpisane w Szczecinie 30 sierpnia, 31 sierpnia podpisano porozumienie w Gdańsku, a 3 września w Jastrzębiu.
Władze zgodziły się miedzy innymi na utworzenie niezależnych samorządnych związków zawodowych, prawo do strajku, budowę pomnika ofiar grudnia 1970, transmisje niedzielnych mszy św. w Polskim Radiu i ograniczenie cenzury. Rozpoczął się „Karnawał Solidarności”.
Partnerem głównym akcji jest Grupa Azoty S.A.
